W sobotę 6 sierpnia 2022 roku w Galerii w Zajeździe Kościuszkowskim odbył się wernisaż wystawy sztuki wizualnej "CHWILA. Bardzo długi czas". Swoje pracy przedstawili: Victoria Likholyot, Igor Chekachkov, Mariia Varlygina, Lilya Petrova, Vladislav Yudin, Maryna Chorna. Kuratorką wystawy: Mariia Varlygina, współorganizatorem wystawy jest Krakowskim Forum Kultury. Głównym motywem wystawy są doświadczenia cywilów w czasie trwającej wojny w Ukrainie. Projekty artystów opowiadają ich osobiste historie oraz historie tych, których spotkali w tym trudnym czasie. Zaproszeni artyści sztuk wizualnych zaprezentują swoje prace używając różnorodnych mediów tj. fotografia, instalacja, obiekt i grafika.
Na zdjęciu: Mykyta Yudin, Mariia Varlygina, Victoria Lykholiot, Natalia Petraniuk i Lilya Petrova.
„Czas to niby nieskończone tsunami. Olbrzymia fala, która pochwyciła świat ludzi i niesie go do przodu – do Niepewności. 24 lutego miliony ludzi trafili do nowej rzeczywistości, która odcięła ich plany i przyzwyczajania. Chaos pierwszych tygodni wojny obrócił się nowym ciężkim doświadczeniem. Od tamtego czasu ludzie są zmuszeni budować nowe życie w rytmie, który jest podyktowany zagrożeniem śmierci, ryzykami, stratą mieszkania, pracy. Napięcie emocjonalne z jednej strony oraz wyczerpanie z drugiej, nie pozwalają całkiem uświadomić wszystko, co się dzieje, a przecież siły, żeby dalej żyć są potrzebne już teraz.
Ciągłość – to cecha rzeczywistości, która nie jest jeszcze ułożona w żadnej narracji. Ciągłość bycia – to znaczy przeżywać dzień po dniu, tracić i odnajdywać źródła siły, być uczestnikiem i świadkiem okropnych i jasnych chwil. Wojna określiła nową przestrzeń czasową.
W języku ukraińskim хвиля [chwyla] jest wieloznacznym słowem, które oznacza i falę wodną, i strumienie światła, dźwięków, zapachów. W języku polskim podobne za brzmieniem słowo chwila oznacza moment, bardzo krótki odcinek czasu. Kontrapunkt wizerunków w dwóch językach – coś ciągłego, i coś chwilowego – wyraża uczucia obywatela w rzeczywistości wojennej.
Bezpieczeństwo wygląda na złudzenie, a powietrze jest przesiąknięte zagrożeniem. Ono przecieka na zewnątrz, wypełnia całą pierś człowiekowi i patrzy jego oczyma na zniekształcony świat dookoła. Poświadczamy artefakty ubiegłego życia, które są wciągnięte w fale nowej rzeczywistości.
Chwila to bardzo długi czas”.
Ślad, 2022 Mariia Varlygina
Rzecz jest ciałem historii. Rankiem 24 lutego zarzuciłam na ramiona plecak ewakuacyjny. A poza tym, nie wiedząc, co mnie dalej czeka, ukryłam w lewym bucie tysiąc hrywien. W ciągu następnych dziesięciu dni moi rodzice i ja przekształciliśmy nasz dom w cytadelę i ukrywaliśmy się w piwnicy. Praktycznie w ogóle nie zdejmowałam wtedy butów. Potem wyjechałam z Charkowa. Odtąd zmieniałam pięć razy miejsce zamieszkania, trzy razy miasta aż ostatecznie trafiłam do Polski. Dopiero po dwóch tygodniach, kiedy już otrzymałam tymczasowe schronienie w Krakowie, odważyłam się wyjąć ukryte pieniądze. Okazało się, że moja stopa częściowo je wytarła. Przetarła torbę, wytarła papier, zostawiła czarne plamy. Dzień po dniu ten użytkowy przedmiot zamieniał się w artefakt mojej ucieczki. W jego niefunkcjonalności widzę ślad tego, co mnie przeraża. Przeraża i nawołuje. Ile rzeczy codziennych stało się świadkami historii, zostało zapamiętane, symboliczne? Stały się one czymś więcej niż rzeczami, czymś, czego nie można zignorować, nie można zapomnieć. Historia wyrwała je z wiru rzeczywistości i wypełniła własnym znaczeniem. Tak więc narodziła się rzecz, która mówi głosem mojej historii.
Wymuszona wytrwałość, 2022 Maryna Chorna
Wydarci z ojczystej ziemi, pozbawieni prawa do spokoju, mimo to — obdarzeni ciągłym strachem i nieucichającym niepokojem. Wytrwałość Ukraińców jest nie tyle objawem bohaterstwa i niezwyciężoności, ile środkiem przymusu, niezbędnym składnikiem do deklaracji życia w warunkach wojny. I jego nieustanny ruch trwa, ponieważ kontynuujem być wymuszonie wytrwali. Głos i wideo: Marina Chorna, dźwięk i montaż: Oleg Khodus, poezja: Kateryna Kalytko, wiersz „Nie wiem, jak mówić. I po co komu wiersze”, tłumaczenie polskie: Janusz Radwański.
Pod ceglaną kopułą, 2022 Vladislav Yudin
Wojna zmieniła naturę znanych rzeczy. Przez to wszystko przemawia ona swoe nowe, straszne cechy. Zabawka-gwizdek została alarmem. Płodna ziemia zamieniła się w rolę dla zabójczych sprzętów i ukrywa niebezpieczeństwo. A ciemne piwnice, niezamieszkałe budowle, jak to ceglane sklepienie z zablokowanymi oknami, stały się najlepszym schronem. Domem, w którym jest szansa zostać wśród żywych.
Codzienne życie przesiedleńców, 2022 Igor Chekachkov
10 lat temu rozpocząłem swoją serię "Życie codzienne", dokumentując, jak ludzie dzielą się wspólną przestrzenią. Obecnie kontynuuję robienie zdjęć ludziom, którzy zostali zmuszeni opuścić swoje domy poprzez inwazję rosyjską na terenie Ukrainy i teraz dzielą się przestrzenią z ludźmi, którzy ich goszczą, oraz z innymi przesiedlonymi osobami. 1.Maryna, Kostia i Wład – są przyjaciółmi z Kijowa. Razem studiowali kinematografię i na początku inwazji przeprowadzili się do Lwowa. Obecnie mieszkają wspólnie w małym pokoiku w akademiku, gdzie mieszkają przesiedleńcy. 2.Jurij maluje podłogę w swoim nowym mieszkaniu we Lwowie. Na początku marca razem z dziewczyną Anną i jej bratem Nazarem przeprowadził się z Charkowa do Lwowa. Oni mieszkali razem z innymi przesiedleńcami w mieszkaniu swoich przyjaciół i pod koniec kwietnia musieli szukać innego zakwaterowania. 3.Julia i jej córka Jewa. Julia z rodziną przeprowadziła się z Charkowa do Lwowa po dniach ukrywania się od bomb na Sałtywce, dzielnicy Charkowa, która najbardziej ucierpiała. 4.Anna i Jurij w swoim nowym mieszkaniu we Lwowie. Przeprowadzili się z Charkowa do Lwowa na początku marca. Oni mieszkali razem z innymi przesiedleńcami w mieszkaniu swoich przyjaciół i pod koniec kwietnia musieli szukać innego zakwaterowania. 5.Uliana, 6 lat. Wraz z mamą i bratem przeprowadziła się ze Słowiańska i teraz mieszka w akademiku. W tym akademiku mieszkają przesiedleńcy z Ukrainy Wschodniej, która często jest atakowana 6.Kostia i Wania uczą się w swoim pokoju. Oni są reżyserami filmowymi z Kijowa i byli zmuszeni przeprowadzić się do Lwowa po inwazji. 7.Lera i Nastia. Poznały się w akademiku, do którego trafiły, tutaj się zaprzyjaźniły. 8.Maria, Glib, Iwan i Denys. Przyjechali do Lwowa Charkowa i teraz mieszkają razem w małym pokoiku w mieszkaniu swojego przyjaciela.
5. Zwierząt, 2022 Lilya Petrovа
:Osoby Diyovі: Koshenya Mały ptak Diya pierwsza i ostatnia: K: Dokąd idziemy? P: Gdzie jest ścieżka? K: Nie możemy iść na ścieżkę, bo nie ma gdzie stać na nóżkę.
Sensitive content, 2022 Victoria Likholyot
«This photo may contain graphic or violent content». Tak w mediach społecznościowych zaznacza się obraz ze scenami przemocy i okrucieństwa. Innymi słowy, obecnie prawie każda wiadomość z Ukrainy zasłania się niewyraźnym ekranem ze skreślonym oczkiem. Wraz ze Susan Sontag staram się dać odpowiedź na pytanie, jak można patrzeć na obce cierpienia, unikając rzeczywistości. Ewentualnie, należy je nie tyle widzieć, ile dotknąć. Postanowiłam zrobić na drutach zdjęcia z wrażliwymi treściami. Robienie na drutach było szeroko wykorzystywane dla przekazywania poufnej informacji w większości wojn. Ono okazało się idealnym narzędziem dla szpiegostwa. W klasycznej technice robienia na drutach są wykorzystane dwa gatunki pętli – prawe oczko i lewe. One łatwo obracają się na układ zero-jedynkowy czy kod Morse. Według takiej zasady przetworzyłam zdjęcie cyfrowe na płótno zrobione na drutach. Na stworzonych przeze mnie zdjęciach przedstawiono domy obywateli Ukrainy, które zostały zburzone przez pociski rosyjskie. Te zdjęcia zrobione przez policjanta z Charkowa dla raportów wewnętrznych. Te zdjęcia są gorsze, niż te, które państwo mogli widzieć w prasie publicznej. Na tych zdjęciach przedstawiono rozdarte ciała ludzi, którzy nie powinni byli umrzeć. Po prostu do ich domu trafił pocisk. Ich twarze już są nie do oglądania, ale można je dotknąć.
Wartime diary, 2022 Victoria Likholyot
Z początkiem wszechogarniającej wojny, 24 lutego 2022 roku, w Charkowie został ogłoszony blackout. Miasto przestrzega zasad zaciemnienia już piąty miesiąc z rzędu.Praktyka ta sięga jeszcze czasów II Wojny Światowej i jest raczej pozostałością ubezpieczeniową, ponieważ współczesne metody prowadzenia wojny już od dawna korzystają z innych technologii. Jednak ludzie dokładnie pilnują tego, żeby światło sąsiadówтbyło maksymalnie wyciszone lub w ogóle wyłączone. Pozostałam w Charkowie i co wieczór widziałam, jak połyskujących dookoła okien było coraz mniej, a od 4 marca 2022 roku postanowiłam obserwować zmianę ilości światła w domu naprzeciwko. Jedno zdjęcie co wieczór — oto jest moja rutyna wojenna. Widzę jak się zmienia wizerunek okien, które połyskują. Czasem światło faktycznie zanika, czasem ludzie się zachowują bardziej śmiało. Wojna — jest absolutną teraźniejszością. Przeszłość straciła na aktualności, przyszłość nie jest ewidentna. Życie wydaje się jako zatrzymane, chociaż czas każdej osoby płynie. Wszystko zatrzymało się w bezruchu, zastygło i zamieniło się w monotonną ciasną rzeczywistość. Czy państwo chcą się dowiedzieć, jak to wygląda? Proszę patrzeć na każde zdjęcie 24 godziny. Proszę patrzeć uważnie. Potem państwo mogą coś zjeść i wrócić do oglądania. Czy państwo obejrzeli? Można też trochę pospać, potem proszę się obudzić, bo rozlega się alarm. Proszę przejść do następnego zdjęcia. A teraz proszę przypomnieć, ile zdjęć pańswo obejrzeli?
Mariia Varlygina Fotografka, redaktorka i autorka tekstów o sztuce ukraińskiej. Interesuje się językiem fotografii oraz rolą fotografii w sztuce interdyscyplinarnej. W swoich projektach wykorzystuje przedmioty codziennego użytku i rutynę jako symptomy egzystencjalnych sprzeczności i ciemnych plam życia.
Victoria Likholyot Głównymi mediami w praktyce artystycznej Victorii Likholyot jest fotografia. Obszarem zainteresowań artystki jest spokojne życie w ukrytych przestrzeniach świata zewnętrznego, wewnętrznego i symbolicznego, ukazane w optyce kobiecego spojrzenia i oparte na osobistym doświadczeniu. Wśród tematów poruszanych przez artystę są pamięć i czas, śmierć i relacje.
Igor Chekachkov Zaczynał swoją drogę Igor Chekackov jako fotoreporter w 2008 roku, ukazując szeroki wachlarz kulturowo-masowych i sportowych przedsięwzięć. Niustanne poszukiwania i eksperymenty doprowadziły autora do dziedziny fotografii artystycznej, którą bada dotychczas. Granice pomiędzy publiczną a osobistą przestrzenią są głównym akcentem dla autora dzisiaj.
Lilya Petrova Głównym zainteresowaniem i polem działalności artystki jest grafika. Za pomocą tego narzędzia, plastycznych obrazów, autorka doświadcza wydarzeń życiowych, tworząc absurdalny kontekst, w którym pojawiają się dziwne stwory-archetypy z swoimi/jej problemami, odkryciami, szczęściem i żalem. Zajmuje się grafiką na papierze, formatem książkowym, ceramiką i haftem.
Vladislav Yudin Rzeźbiarz, od kilku lat zajmuje się ceramiką. Konstruuje mechaniczne zabawki gliniane i duże rzeźby ceramiczne. Uczy rzeźby i ceramiki, od kilku lat pracuje z osobami niewidomymi, jest współkuratorem projektu „Rzeźbienie dotykiem”. Głównym tematem, z którym pracuje autor, jest wewnętrzna przemiana człowieka poprzez bodźce zewnętrzne, poszukiwanie przejawów życia duchowego w wymiarze fizycznym.
Maryna Chorna Głównym medium twórczości jest fotografia. W swojej praktyce sięga po gatunki portretu i dziennika wizualnego. Bada prostotę codzienności, chwilę jako atom codzienności i jej wartość we wspólnym tworzeniu różnych rzeczywistości.
Tekst kuratorski, zdjęcia: Vladimir Milanov.
Comments